از سوی استاد دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه بررسی شد:
آیین حج اختصاص مکتب اسلام دعای عرفه اختصاص مکتب تشیع
استاد دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه به مناسبت نهم ذی الحجه روز بندگی و اطاعت روز پر فضیلت عرفه به تشریح مطالبی درباره حج ابراهیمی و این ایام پرداخت.
به گزارش ایحاء از کرمانشاه؛ دکتر زهره نریمانی از اساتید هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه در گفت و گو با خبرنگار ایحا به مناسبت نهم ذی الحجه و روز عرفه به تشریح مطالبی دراین باره پرداخت :
با سلام. ضمن آرزوی نیکبختی و شادمانی برای همه عزیزان، تبریک ویژه عرض میکنم تمام اعیاد و مناسبتهای سرنوشت ساز و تحول آفرین جهان بشریت که در این ماه مبارک ذی الحجه اتفاق افتاده است به ویژه عید سعید قربان و روز پرشور و سراسر معرفت و معنویت عرفه را.
همانگونه که می دانیم یکی از مهم ترین مناسبتهای این ماه، مناسک پرشور و پر مغز حج ابراهیمی است. این گرهمایی جهان اسلام در یک مقطع زمانی خاص و با یک شکل و رنگ برای انجام اعمالی یکسان از جمله اختصاصات دین مبین اسلام است که هیچ مشابهی برای آن در دیگر ادیان الهی چون یهودیت و مسیحیت یافت نمیشود.
شاید یکی از راههای ساده و پرحاصل، برای شناخت عمیق هر مکتب و حتی هر شخص، درنگ در اختصاصات آن مکتب و فرد است. اختصاصات مکتب از ممیزات و ایدئولوژی منحصر به فرد و کارکرد آن سخن میگوید. اختصاصات بیانگر تفاوتها و رویشهای فکری و عملی هر مکتب و فرد است. مکتب اسلام افزون بر تأیید و ترسیخ برخی از آموزههای الهی ادیان پیشین، با ایجاد برخی اختصاصات توانسته است ماندگاری و پویایی و وحیانی بودن خود را اثبات و ماندگار نماید.
آیین حج ابراهیمی که مراسمی بسیار شکوهمند و سرشار از نماد و رمز است از جمله اختصاصات مکتب پیامبر رحمت است. در این آیین حرکت، جوشش، یکرنگی، توحید، عشق، تفکر، هجرت، ایثار و... نهفته است. این مفاهیم همگی بهگونهایی در آیات قرآن و در روایات متعدد با ادبیات و فرامین متنوع و گوناگون آموزش داده شده است. اما در حج همه این فرامین بهطور سمبلیک تمرین و به نمایش گذاشته میشود.
یکی از اعمال آیین حج محمدی، روز عرفه است. عرفه دومین روز از سفر حج در نهم ذیالحجه است در این روز حجاج از شهر مکه به صحرای عرفات آمده و در آنجا به راز و نیاز و دعا پرداخته و پس از نماز ظهر و عصر شیعیان دعای مشهور عرفه را در کنار کوه جبل الرحمة میخوانند. سپس حجاج بهسمت سرزمین مشعر الحرام حرکت میکنند تا در روز عید قربان در سرزمین منا باشند.
در این روز کار خاصی چون قربانی و تقصیر و سعی و... صورت نمیگیرد. فقط کسب شناخت در این روز مطرح است. حاجی باید در این روز با راز و نیاز با خداوند، و فکر و تأمل اعمال و کارنامه عمر و زندگی خود را ورق بزند و درنگ نماید و غلط گیری کند و اصلاح کند و اصلاح کند و اصلاح کند.
در مکتب تشیع، سید الشهداء بهعنوان امام معصوم و پیش قراول عارفان بالله، در این روز برای شناخت بیشتر خود و خدای تعالی گام برمیدارند. دعایی را تعلیم میدهند تا انسانهای دیگر نیز از این شناخت و ورق زدن باز نمانند. سالار شهیدان انسان را ورق میزند. انسان در محضر پرودرگار و مخلوق خدا را ورق میزند. خود را توصیف میکند. از عجز میگوید، از نعمتها میگوید، از غربت انسان در این دنیای وانفساه سخن میگوید. از عظمت پیوستن به خدا میگوید؛ از رحمتها و مواهب الهی در جهان طبیعت سخن میراند و در نهایت از رحمت و درود بر آل محمد در آن شامگاه پر نور یاد میکند. گویی تمام شناخت و عرفان و رحمت و مواهب در همان درود و سلام بر آل محمد نهفته است. آخر و نهایت عرفان حسینی و شناخت خداوند از طریق اهل بیت است. اساساً عرفان از طریق غیر آل محمد به بیراه کشیده شدن را به دنبال دارد. قدم اول عرفان شناخت خود و اقرار به ضعف و ناتوانی و... و در یک کلام از خود بریدن است. قدم پایانی آن اتصال دائم و بدون انقطاع به اهل بیت است تا از آن مسیر نه فقط به شناخت خدا که به خود خدا برسیم.
یکی از اختصاصات مکتب تشیع، دعای شورانگیز و به شدت متعالی عرفه منقول از امام حسین علیه السلام است. ثمره عرفان حسینی، احیاء رسالت محمدی است. عرفان تشیع حسینی در روز عرفه، نوید خلاص و نجات و رهایی از هر جهنمی چه در دنیا و چه در آخرت میدهد.
امیدوارم با تکیه بر آموزه های وحیانی قرآن و اهل بیت علیهم السلام در روز عرفه با درنگ و مطالعه عمیق دعای عرفه، به عرفان حقیقی نزدیک گشته و بتوانیم به واسطه سید الشهداء جرعهای از دریای معرفت ربانی را مزمزه کنیم.